Jak wybrać maty podłogowe do kuchni gastronomicznej i zadbać o BHP?

Coraz więcej lokali gastronomicznych modernizuje zaplecze, ale poślizgnięcia i przeciążenia kręgosłupa nadal są jedną z najczęstszych przyczyn przestojów. Dobrze dobrane maty podłogowe realnie zmniejszają te ryzyka i ułatwiają sprzątanie. W tym poradniku znajdziesz proste kryteria wyboru, rozmieszczenia i pielęgnacji mat w kuchni, z odniesieniem do wymagań BHP i zasad HACCP.

Każdy z nas staje przed wyborem między „szybkim zakupem” a rozwiązaniem, które wytrzyma codzienność kuchni: tłuszcze, wilgoć, wysokie tempo pracy. Pokażemy, z jakich materiałów i typów korzystać, gdzie je układać i jak dokumentować czyszczenie, aby spełnić wymagania audytów.

Dlaczego maty podłogowe są niezbędne w kuchni gastronomicznej?

Zwiększają bezpieczeństwo i higienę oraz wspierają realizację BHP i zasad HACCP.
Maty podłogowe ograniczają poślizgnięcia w strefach mokrych i tłustych, a maty ergonomiczne zmniejszają zmęczenie podczas długiego stania. Zatrzymują brud i wilgoć, co ułatwia utrzymanie czystości podłóg. Chronią posadzki przed uszkodzeniami i pomagają wyznaczać czytelne strefy pracy. Dobrze dobrane maty zmniejszają ryzyko potknięć dzięki fazowanym krawędziom i stabilnej przyczepności do podłoża. W efekcie spada liczba drobnych incydentów, a sprzątanie jest szybsze i bardziej przewidywalne.

Jak wybrać materiał maty, by wytrzymała oleje i wilgoć?

Postaw na gumę nitrylową i konstrukcję z efektywnym drenażem.
Guma nitrylowa jest odporna na oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce, więc sprawdza się przy kuchenkach, grillach i patelniach. W strefach mokrych wybieraj maty z perforacją i podniesionym spodem, aby woda i resztki spływały pod matą. W suchych częściach zaplecza i pakowania wystarczą maty z powierzchnią zamkniętą, łatwą do przecierania. Unikaj miękkich pianek chłonących płyny w pobliżu zlewów i zmywalni. Zwróć uwagę na fazowane krawędzie, stabilny, antypoślizgowy spód i informację o odporności na środki czystości używane w Twojej kuchni.

Które typy mat chronią przed poślizgnięciem i zmęczeniem?

Antypoślizgowe z agresywną fakturą oraz antyzmęczeniowe z elastycznym rdzeniem.
W miejscach mokrych i tłustych sprawdzą się maty podłogowe z perforacją, wypustkami i antypoślizgową fakturą. Zapewniają odprowadzenie cieczy i przyczepność obuwia. Do długotrwałej pracy stojącej wybierz maty ergonomiczne, które redukują nacisk na stawy i plecy. W wielu strefach warto połączyć te funkcje, wybierając modele antypoślizgowe z właściwościami antyzmęczeniowymi. W szerokich kuchniach i przy długich liniach ustaw modułowe płytki lub łączone sekcje, aby dopasować powierzchnię do układu stanowisk.

Gdzie rozmieszczać maty na stanowiskach pracy w kuchni?

Wzdłuż linii gotowania, przy zmywalni, zlewach, stołach przygotowawczych i wejściach zaplecza.
Maty układaj w miejscach, gdzie najczęściej pojawia się woda, tłuszcz lub kondensat. To okolice frytkownic, płyt grzewczych, pieców, zmywarek, basenów zlewozmywakowych oraz stołów, na których kroisz i porcjujesz. W przejściach obsługi i przy okienku wydawczym wybieraj niskoprofilowe maty z fazą, aby zredukować ryzyko potknięcia i ułatwić ruch wózków. Nie zasłaniaj odpływów, zostaw dostęp do kratek i syfonów. W strefach wejścia z dostaw zadbaj o wycieraczki i maty „skrobaki”, które zatrzymają piasek i wilgoć, zanim trafią do kuchni.

Jak prawidłowo czyścić i dezynfekować maty podłogowe?

Regularnie podnoś maty, myj neutralnym środkiem, płucz i dokładnie susz.
Codziennie usuń zanieczyszczenia stałe i podnieś maty, aby wymyć podłogę pod spodem. Myj powierzchnię maty roztworem detergentu o neutralnym pH, następnie spłucz czystą wodą. Stosuj środki dezynfekcyjne dopuszczone do kontaktu z powierzchniami w strefach żywności, przestrzegając czasu kontaktu. Unikaj agresywnych rozpuszczalników i wybielaczy chlorowych, które mogą uszkodzić gumę. Susz maty na płasko, zanim wrócą na stanowisko. Dla mat z nakładkami klejącymi wymieniaj wierzchnie warstwy zgodnie z ruchem i obciążeniem. Wpisz czyszczenie mat do planu higieny i rejestrów HACCP.

Jak sprawdzić zgodność mat z przepisami BHP i HACCP?

Poproś o dokumentację techniczną, deklaracje materiałowe i instrukcje higieniczne.
Dostawca powinien przedstawić karty techniczne, wyniki badań antypoślizgowych i informacje o odporności chemicznej. W obiektach z wymaganiami przeciwpożarowymi sprawdź klasę reakcji na ogień według EN 13501-1, na przykład Cfl-S1 dla wybranych mat tekstylnych. Wymagaj instrukcji montażu, czyszczenia i dezynfekcji oraz potwierdzenia braku luźnych elementów, które mogłyby trafić do żywności. Ujęcie mat w analizie zagrożeń i planie higieny jest częścią praktyk zgodnych z HACCP. Dodatkowo warto stosować kodowanie kolorami między strefami, aby ograniczyć ryzyko krzyżowego zanieczyszczenia.

Czy warto wybierać maty antybakteryjne lub dezynfekcyjne?

Tak, jeśli masz strefy o podwyższonych wymaganiach higienicznych lub intensywny ruch z zewnątrz.
Maty z dodatkiem antybakteryjnym ograniczają namnażanie drobnoustrojów na powierzchni, ale nie zastępują regularnego mycia i dezynfekcji. W przejściach do stref obróbki lub pakowania możesz rozważyć maty dezynfekcyjne, pod warunkiem systematycznej wymiany roztworu i kontroli stężenia. Maty klejące lepiej sprawdzają się przy ograniczaniu pyłu i drobin, więc są pomocne w śluzach czystości lub przy wejściach do chłodni. Decyzję podejmuj na podstawie oceny ryzyka i realnych nawyków personelu.

Jak zacząć: praktyczna lista kontrolna przy wyborze mat?

Wypisz strefy ryzyka, dobierz materiał i typ maty, zaplanuj serwis i dokumentację.

• Oznacz strefy mokre, tłuste, suche i intensywne przejścia.
• Zmierz długości i szerokości ciągów oraz stanowisk.
• Wybierz materiał odporny na oleje i środki czystości, najlepiej gumę nitrylową w strefach tłustych.
• Dobierz typ: perforowana antypoślizgowa, ergonomiczna, wejściowa „skrobak”, modułowa do dużych powierzchni.
• Sprawdź fazowane krawędzie i niski profil pod wózki oraz kosze.
• Zweryfikuj dokumentację techniczną, w tym badania antypoślizgowe i klasę reakcji na ogień, jeśli dotyczy.
• Ustal plan czyszczenia i dezynfekcji oraz wpis do rejestrów HACCP.
• Rozważ wynajem z serwisem prania i wymiany, aby utrzymać stałą jakość.
• Przetestuj maty w godzinach szczytu i popraw rozmieszczenie na podstawie obserwacji.
• Wprowadź kodowanie kolorami między strefami i krótkie instrukcje dla zespołu.

Dobrze dobrane i serwisowane maty podłogowe zwiększają bezpieczeństwo, poprawiają komfort pracy i porządkują logistykę kuchni. To prosta zmiana, która ułatwia codzienność i wspiera zgodność z BHP oraz HACCP. Zacznij od mapy ryzyk i krótkiego testu w realnych warunkach, a szybko zobaczysz, gdzie maty pracują najskuteczniej.

Umów audyt stref i dobór mat podłogowych do Twojej kuchni gastronomicznej.