Czy trzeba wzmacniać punkty kotwiczące przed montażem paneli?
Najczęściej tak, ale decyzję poprzedza ocena nośności dachu i planowanych obciążeń. Przy fotowoltaice mówimy o dwóch obszarach: o mocowaniu konstrukcji paneli do podłoża oraz o asekuracji ludzi pracujących na wysokości. W obu przypadkach punkty kotwiczące muszą przenosić siły wynikające z wiatru, śniegu i pracy z zabezpieczeniem. Jeśli dokumentacja obiektu jest niepełna, konstrukcja jest osłabiona lub planowana jest praca kilku użytkowników jednocześnie, wzmocnienie zwykle jest konieczne. Wykonuje się je przed montażem, aby uniknąć naruszenia świeżo położonej instalacji i pokrycia.
Jak typ dachu i konstrukcja wpływają na potrzebę wzmocnienia?
Wpływa kluczowo, bo każdy dach przenosi obciążenia inaczej. Na więźbie drewnianej istotny jest stan krokwi, przekrój oraz rozstaw. Zbyt cienkie lub zawilgocone elementy wymagają podwajania lub podparć. Na stalowych płatwiach i belkach stosuje się obejmy i płyty rozdzielcze, aby nie wprowadzać zbyt dużych naprężeń miejscowych. Na żelbetowych płytach liczy się grubość, klasa betonu i otulina zbrojenia, dlatego dobiera się właściwe kotwy chemiczne i głębokości zakotwienia. Blacha trapezowa oraz płyty warstwowe często potrzebują elementów przenoszących siły do konstrukcji nośnej, a nie tylko do poszycia. Dachy płaskie z balastem ograniczają ingerencję w powłokę, ale wymagają analizy ugięć i nośności na docisk. Każdy z tych przypadków może wymagać innych wzmocnień lub innej metody kotwienia.
Kiedy wystarczą tymczasowe punkty kotwienia zamiast wzmocnienia?
Gdy prace są krótkotrwałe, a podłoże spełnia wymagania i nie planuje się stałego systemu asekuracji. Tymczasowe punkty kotwiczące sprawdzają się przy prostych, jednorazowych zadaniach serwisowych. Mogą to być zaczepy taśmowe opasujące element konstrukcji, masy bezwładnościowe na płaskich dachach lub rozwiązania podciśnieniowe na gładkich powierzchniach. W każdym przypadku trzeba potwierdzić zgodność urządzenia z przeznaczeniem, stan podłoża oraz to, że nie dojdzie do uszkodzenia krawędzi i powłok. Dla dłuższych prac montażowych i częstych wejść na dach lepiej zaplanować stałe, certyfikowane punkty kotwiczące.
Jakie metody wzmocnienia stosuje się przy belkach i płytach?
Dobór metody zależy od materiału i geometrii dachu. Najczęściej stosuje się:
płyty i podkładki rozdzielcze, które rozkładają siły na większą powierzchnię,
obejmy i zaciski do belek stalowych, aby ograniczyć wiercenie i skupić siły na pasach nośnych,
kotwy chemiczne w betonie z kontrolą głębokości zakotwienia i czystości otworu,
podwajanie krokwi, dołożenie żeber lub poprzeczek w więźbie drewnianej,
słupki przechodzące przez warstwy dachu do elementów nośnych, z uszczelnieniem przejścia,
wklejane pręty i systemy kotwienia w żelbecie po konsultacji z projektantem,
rozparcia między elementami nośnymi, gdy brak możliwości pewnego zakotwienia punktowego.
Każde wzmocnienie wymaga projektu i zgodności z instrukcją producenta urządzenia kotwiczącego oraz z przepisami budowlanymi.
Jak normy i certyfikaty wpływają na decyzję o wzmacnianiu?
Definiują wymagania dla urządzeń i sposobu ich mocowania, a więc i dla podłoża. Punkty kotwiczące powinny spełniać normę PN-EN 795:2012. Znaczenie mają typy urządzeń, na przykład A dla stałych punktów na powierzchniach płaskich i nachylonych, A2 dla dachów nachylonych, B dla rozwiązań tymczasowych oraz E dla urządzeń mobilnych opartych o bezwładność. Dla rozwiązań wykorzystywanych przez kilka osób stosuje się wytyczne techniczne dotyczące pracy wieloosobowej. Pionowe systemy asekuracyjne do wejść po drabinach mają własne normy. Certyfikacja i deklaracje zgodności potwierdzają, że punkt spełnia wymagania wytrzymałościowe, ale przeniesienie sił do konstrukcji budynku musi być potwierdzone projektem. Jeśli podłoże nie spełnia wymogów, konieczne jest jego wzmocnienie.
Kto powinien ocenić stan kotwienia i zaprojektować wzmocnienia?
Uprawniony projektant konstrukcji we współpracy ze specjalistą od systemów asekuracyjnych. Taki zespół weryfikuje dokumentację obiektu, stan dachu oraz plan użytkowania punktów kotwiczących. Ustala liczbę użytkowników, przebieg stref pracy i ewentualny montaż systemu linowego. W proces powinna być włączona osoba do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kierownik robót. Dostawca systemu dostarcza dane techniczne i instrukcje. Na tej podstawie powstaje projekt wzmocnień i rozmieszczenia urządzeń.
Jak przeprowadzić kontrolę i testy przed oddaniem instalacji?
Najpierw przegląd, potem próby, na końcu dokumenty i oznakowanie. Praktyka obejmuje oględziny miejsc kotwienia i pokrycia, weryfikację zgodności montażu z projektem oraz instrukcją. Wykonuje się próby obciążeniowe lub testy wyrywania za pomocą certyfikowanych urządzeń, jeśli przewidziano je w projekcie. Sprawdza się momenty dokręcania i kompletność uszczelnień. Każdy punkt kotwiczący otrzymuje oznaczenie i dokumentację, w tym protokół z prób i instrukcję użytkowania. Ustala się terminy przeglądów okresowych i zasady użytkowania przez ekipy serwisowe fotowoltaiki.
Jak zaplanować wzmocnienie punktów kotwiczących przed montażem?
Warto połączyć plan asekuracji z planem montażu fotowoltaiki. Na początku wykonuje się inwentaryzację dachu. Określa się scenariusz prac, liczbę użytkowników i potrzebę stałych lub tymczasowych rozwiązań. Projektant dobiera typ punktów kotwiczących i wymagane wzmocnienia konstrukcji. Koordynuje się przebieg tras kablowych i podpór pod moduły z położeniem urządzeń asekuracyjnych, aby uniknąć kolizji. Ustala się harmonogram, który przewiduje montaż i testy asekuracji przed ustawieniem paneli. Na końcu przygotowuje się dokumentację powykonawczą oraz plan przeglądów, aby utrzymać bezpieczeństwo podczas serwisu.
Podsumowanie
Dobrze zaprojektowane punkty kotwiczące i wzmocnienia to bezpieczny montaż dziś i sprawny serwis jutro, dlatego zaplanuj je razem z instalacją fotowoltaiczną.
Kontakt
Skontaktuj się z doradcą, aby dobrać punkty kotwiczące i zaplanować wzmocnienia pod Twój dach.
